Europejska Współpraca Terytorialna
w województwie śląskim na lata 2021-2027

Europejskie ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT) zostały utworzone, by ułatwiać współpracę transgraniczną, ponadnarodową i międzyregionalną między państwami członkowskimi i ich władzami na szczeblu regionalnym i lokalnym. EUWT umożliwiają tym partnerom realizację wspólnych projektów, wymianę doświadczeń i usprawnienie koordynacji planowania przestrzennego.

EUWT posiadają osobowość prawną i podlegają konwencji zawartej jednogłośnie przez ich członków. EUWT prowadzą działalność w imieniu swoich członków, którzy uchwalają statut tych ugrupowań w drodze specjalnych konwencji opisujących organizację i działania danego EUWT. Jako wymóg minimalny EUWT musi mieć dwa organy: zgromadzenie, w skład którego wchodzą przedstawiciele członków, oraz dyrektora, który reprezentuje EUWT i działa w jego imieniu. Zasady tworzenia i funkcjonowania EUWT zostały określone na gruncie rozporządzenia (WE) nr 1082/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT), znowelizowanego rozporządzeniem 1302/2013 z 17 grudnia 2013 r. Kwestie EUWT w prawie polskim reguluje ustawa z dnia 7 listopada 2008 r. o europejskim ugrupowaniu współpracy terytorialnej (Dz. U. Nr 218, poz. 1390, z późn. zm.).

EUWT mogą utworzyć partnerzy z siedzibą w co najmniej dwóch państwach członkowskich (lub jednym państwie członkowskim i co najmniej jednym państwie nienależącym do UE) i należący do co najmniej jednej z następujących kategorii:

ZADANIA REALIZOWANE PRZEZ EUWT

EUWT wykonuje zadania powierzone mu przez członków, które nakierowane są na ułatwianie i upowszechnianie współpracy terytorialnej w celu osiągnięcia spójności społecznej i gospodarczej na obszarach, na których prowadzona jest współpraca.

EUWT stanowi instrument pozwalający na rozwój współpracy pomiędzy instytucjami z różnych państw członkowskich. Może być wykorzystane przez podmioty publiczne działające na różnych poziomach administracji (władze lokalne, regionalne, centralne). Współpraca prowadzona w ramach EUWT ma charakter zinstytucjonalizowany (EUWT posiada osobowość prawną).

Wyróżnia się cztery typy zadań, która mogą być realizowane przez EUWT:

1. pełnienie przez EUWT funkcji Instytucji Zarządzającej i/lub Wspólnego Sekretariatu Technicznego w programach Europejskiej Współpracy Terytorialnej;
2. realizacja projektów współfinansowanych ze środków programów Europejskiej Współpracy Terytorialnej (w ramach wszystkich trzech komponentów tj.: współpracy transgranicznej, transnarodowej i międzyregionalnej);
3. podejmowanie innych form współpracy terytorialnej poza systemem finansowania przez WE;
4. prowadzenie przedsięwzięć finansowanych z innych środków niż programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej. 

Należy podkreślić, że współpracujące podmioty mogą jedynie podejmować działania należące do zadań i kompetencji wyznaczonych im przez prawo krajowe.Spod działalności EUWT wyłącza się natomiast zadania polegające na ochronie ogólnych interesów państwa lub ochronie ogólnych interesów innych organów publicznych. Rozporządzenie wymienia w szczególności uprawnienia policyjne i regulacyjne, a także wymiar sprawiedliwości i politykę zagraniczną.

Z siedzibą na terytorium Polski istnieje 5 EUWT: EUWT Tritia, EUWT Tatry, EUWT Środkowoeuropejski Korytarz Transportowy, EUWT Novum, EUWT Nemunas - Niemen.

Rejestr Europejskich Ugrupowań Współpracy Terytorialnej, których siedziba znajduje się w Polsce, prowadzi Minister Spraw Zagranicznych. Jest on dostępny na stronie MSZ.