Europejska Współpraca Terytorialna
w województwie śląskim na lata 2021-2027

Czym jest Europejska Współpraca Terytorialna (EWT)?

Europejska współpraca terytorialna jest celem polityki spójności służącym stawianiu czoła problemom, które wykraczają poza granice krajowe i wymagają wspólnego rozwiązania, oraz umożliwiającym wspólne rozwijanie potencjału różnych obszarów. Działania w ramach współpracy są finansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) za pośrednictwem trzech kluczowych komponentów: współpracy transgranicznej (Interreg A), współpracy transnarodowej (Interreg B) i współpracy międzyregionalnej (Interreg C).

Zasady dotyczące Europejskiej Współpracy Terytorialnej w latach 2021–2027 określono w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z 24 czerwca 2021 r. w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących celu „Europejska współpraca terytorialna” (Interreg) wspieranego w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz instrumentów finansowania zewnętrznego.


Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej wyróżniają się na tle innych instrumentów Unii Europejskiej swoim międzynarodowym charakterem. Podobnie jak programy krajowe i regionalne oferują wsparcie dla regionów, jednak otrzymują je tylko projekty realizowane wspólnie przez partnerów z różnych krajów. Wszystkie programy współpracy terytorialnej obejmują co najmniej dwa państwa Unii Europejskiej.

W ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej 2021-2027 realizowane są trzy typy programów: transgraniczne, transnarodowe i międzyregionalny.

• Programy transgraniczne służą przede wszystkim budowaniu więzi łączących społeczności po obu stronach granicy. Ich realizacja ma się przyczyniać do wzmocnienia współpracy poprzez wzrost liczby wspólnych inicjatyw dotyczących między innymi dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, rozbudowy infrastruktury czy wymiany doświadczeń.
• Programy transnarodowe umożliwiają współpracę w ramach ściśle określonych obszarów geograficznych. Programy te pozwalają przezwyciężać wyzwania o znaczeniu ponadregionalnym i lepiej wykorzystywać potencjały współpracujących regionów. Są ukierunkowane na zintegrowany rozwój terytorialny Unii Europejskiej i wzrost gospodarczy, m.in. poprzez wspieranie innowacyjności i ochronę środowiska naturalnego.
• Współpraca międzyregionalna ma na celu zwiększenie efektywności polityki spójności poprzez promowanie wymiany doświadczeń, innowacyjnych podejść i budowania potencjału między regionami
  

Województwo śląskie uczestniczy w  dwóch programach transgranicznych: Interreg Czechy - Polska 2021-2027 oraz Interreg Polska – Słowacja 2021-2027, dwóch transnarodowych: Interreg Region Morza Bałtyckiego 2021-2027 oraz Interreg Europa Środkowa 2021-2027, a także w programie międzyregionalnym Interreg Europa 2021-2027.

Główne zasady programów:

• dofinansowanie w formie refundacji czyli zwrotu poniesionych wydatków, w wysokości do 80% kosztów kwalifikowalnych
  
• międzynarodowe partnerstwo w projektach – minimalne wymagania określają rozporządzenia UE; poszczególne programy mogą określać własne wymagania dotyczące liczby uczestniczących w projekcie partnerów;
• zasada partnera wiodącego – ponosi on odpowiedzialność za złożenie wniosku, po zatwierdzeniu podpisuje umowę o dofinansowanie, koordynuje i zarządza działaniami i budżetem projektu, zbiorczo rozlicza projekt, zapewnia komunikację z partnerami;
• międzynarodowe struktury programów – wspólne dla danego programu, takie jak Instytucja Zarządzająca, Wspólny Sekretariat, Komitet Monitorujący;
• wspólny budżet - unijne środki nie są z góry alokowane na poszczególne kraje;
• język programów: w programach transnarodowych i międzyregionalnym oficjalnym językiem jest angielski, w programach transgranicznych stosuje się języki narodowe krajów partnerskich.

Korzyści z programów EWT                   

Istnieje wiele korzyści z udziału w projektach międzynarodowych. Główną z nich jest dostęp do wiedzy, sprawdzonych rozwiązań i nowych technologii oraz podniesienie kreatywności i wzrost innowacyjności regionu, a przez to także zwiększenie jego widoczności w Europie. Równie ważna jest możliwość testowania nowatorskich rozwiązań i możliwość wzbogacenia bądź uzupełnienia infrastruktury o znaczeniu ponadnarodowym. Ponadto dzięki programom EWT można przygotować opracowania niezbędne do realizacji projektów finansowanych z innych programów UE. Projekty transgraniczne z kolei m.in. przyczyniają się do poprawy ochrony i promocji dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, poprawy bezpieczeństwa po obu stronach granicy, jak również wspierają przedsięwzięcia o charakterze edukacyjnym – to wszystko sprawia, że nasze najbliższe otoczenie staje się jeszcze piękniejsze i bardziej przyjazne. Wreszcie programy EWT umożliwiają zmianę mentalną – szersza, bo europejska, staje się perspektywa myślenia o problemach lokalnych.

Informacje na temat wszystkich programów Europejskiej Współpracy Terytorialnej z udziałem Polski są dostępne na stronie internetowej: www.ewt.gov.pl

Odkryj interaktywną mapę programów Interreg ponad granicami na portalu Interreg.eu